Keçiboynuzu bitkisi Akdeniz iklimine ait maki bitki örtüsü ailesinde yer alan dünyanın en eski ağaçlarından birisidir. Yaklaşık deniz seviyesinden 700 metre rakıma kadar çıkabilen genelde akdeniz iklimi ile özdeşleşmiş bir orman ağacıdır, bir çalı bitkisidir. Bu bitki doğru yöntemler ile budama yapılarak ağaç formuna getirilebilir. Bu bitki Türkiye’de Harnup olarakta adlandırılır. Keçiboynuzu bitkisi Akdeniz Bölgesinin kıyı şeridi boyunca uzanan doğal olarak yetişen bir bitkidir. Bitkinin meyvelerinin %90’ı etli, %10’u ise çekirdekten oluşur.
Zengin İçeriği İle Sağlıklı Bir Yaşam
Meyve doğal hali ile preslenmesine imkan sunmamaktadır. Bu yüzden Ekstra su ilave edilerek bitkinin özü doğrudan konsantre edilerek pekmez olarak işlenmektedir. Keçiboynuzu pekmezi içerisinde yüksek oranda doğal şekerler, kalsiyum, fosfor, potasyum, magnezyum gibi zengin mineraller ve A, B, B2, B3, D, E vitaminleri, aspartik asit, glutamik asit, aminoasitler ve fenolik bileşikler bakımından zengin bir içeriğe sahiptir. Keçiboynuzu pekmezi aynı zamanda içerisinde %3 oranında protein içermektedir.
Pekmezin içerisinde bulunan şeker oranının önemli bir kısmı monosakkaritlerden oluştuğundan sindirim sisteminde emiliminin kolay sağlanmasına etki eder. Keçiboynuzu pekmezi biyoaktif bir bileşen olan D-pinitol ile dikkat çeker. D-pinitol insülin direnci ile ilgili hastalıkların tedavisinde kullanılabilen bir şeker alkolüdür. D-pinitol insüline eşdeğer olacak şekilde etki yaratarak kan şekerinin düşmesine yardımcı olur.
Zengin vitamin ve mineral maddelerine sahip olması nedeni ile keçiboynuzu pekmezi gelişme çağındaki çocuklar, işçiler, sporcular, hamile ve emziren anneler için nadide bir gıda maddesi olarak görülmektedir.
Keçi Boynuzu Pekmezi Nasıl Elde Edilir? Doğal Süreçler?
Keçiboynuzu pekmezi yapımının ilk aşamasında ürün ince ve kalın olmak üzere iki ayrı şekilde kırılır ve çekirdekleri farklı bir işlemde hammadde olarak kullanılmak üzere tek tek ayrıştırılır. Kırılan keçi boynuzları ince ve kalın olarak ayrıştırılarak bidonlarda ıslatılır. 11,5- 12 saat bu bidonlarda bekletilir. Her bidon ayrı ayrı süzdürülür.
Bidonlardan alınan keçiboynuzu suları kazanlara alınırken tekrar süzülüp berraklaştırılarak konulur. Şıralar kazanlara alınıp en az 8-10 saat kaynatılarak pekmez haline getirilir. 130 kg olan şıra pekmez haline geldikten sonra 30-35 kg’a kadar düşebilir. Sonrasında soğutma işlemine geçildiğinde tekrar süzülür, şişeleme işlemi yapılırken yeniden süzülerek satışa hazır hale getirilir.
Keçiboynuzu Özünün Üretimi, Özellikleri ve Keçiboynuzu Pekmezi ile Karşılaştırması
Keçiboynuzu meyvesi, binlerce yıldır şifalı özellikleri ve lezzetiyle bilinen bir bitkisel ürün olarak sofralarda yer almaktadır. Son yıllarda, geleneksel keçiboynuzu pekmezine alternatif olarak "keçiboynuzu özü" adı verilen yeni bir ürün dikkat çekmeye başlamıştır. Bu ürün, soğuk ekstraksiyon yöntemi ile elde edilmekte ve düşük sıcaklıklarda evaporasyon işlemiyle üretilmektedir.
Peki, keçiboynuzu özü nedir, nasıl üretilir ve geleneksel keçiboynuzu pekmezinden farkları nelerdir?
İşte keçiboynuzu özünün üretimi, özellikleri ve faydaları ile ilgili detaylar...
Keçiboynuzu Özünün Üretim Süreci
Keçiboynuzu özü, keçiboynuzu meyvesinin düşük sıcaklıklarda işlenmesi ile elde edilmektedir. Bu süreçte, soğuk ekstraksiyon yöntemi kullanılarak meyvenin doğal özleri korunur. Elde edilen şıra, düşük sıcaklıklarda yoğunlaştırılarak keçiboynuzu özüne dönüştürülür. Bu yöntem, besin değerlerinin ve işlevsel bileşenlerin kaybolmasını önler, bu nedenle keçiboynuzu özü, beslenme açısından daha faydalı bir ürün olarak değerlendirilir.
Ancak, keçiboynuzu özünün üretiminde henüz belirli bir standardizasyonun olmaması dikkat çekmektedir. Türk Gıda Mevzuatında "keçiboynuzu özü" için resmi bir tanımlama bulunmaması, kalite kontrolü zorlaştırmakta ve taklit ürünlerin piyasada yer alma riskini artırmaktadır. Bu durum, tüketicilerin bu ürün hakkında bilinçli tercihler yapabilmesi için daha fazla düzenleme ve araştırmanın gerekli olduğunu göstermektedir.
Keçiboynuzu Özü ve Keçiboynuzu Pekmezi Karşılaştırması
Keçiboynuzu özü ve keçiboynuzu pekmezi, benzer hammaddelerden üretilse de üretim yöntemleri ve özellikleri açısından farklılık gösterir. Geleneksel keçiboynuzu pekmezi, genellikle daha yüksek sıcaklıklarda pişirilerek elde edilir ve bu süreçte besin değerlerinin bir kısmı kaybolabilir. Buna karşılık, keçiboynuzu özü, düşük sıcaklıklarda işlendiği için besin değerlerini büyük ölçüde korur.
Lezzet açısından değerlendirildiğinde, keçiboynuzu pekmezinin genellikle daha tatlı bir tada sahip olduğu, keçiboynuzu özünün ise doğal ve yoğun bir aroma sunduğu belirtilmektedir. Ayrıca, keçiboynuzu pekmezinin endüstriyel üretim yerine geleneksel yöntemlerle hazırlanmasının, daha doğal ve sağlıklı bir ürün elde edilmesine katkı sağladığı da vurgulanmaktadır.
Keçiboynuzu Özünün Avantajları ve Potansiyel Riskleri
Keçiboynuzu özünün işlevsel özellikleri, özellikle sağlıklı yaşam trendlerini takip eden tüketiciler için cazip hale gelmektedir. Soğuk ekstraksiyon yöntemiyle üretilen bu ürün, yüksek oranda lif, antioksidan ve doğal şeker içeriği ile dikkat çeker. Özellikle bağışıklık sistemini destekleyici ve enerji verici etkileri, keçiboynuzu özünü popüler bir gıda takviyesi haline getirmektedir.
Ancak, keçiboynuzu özünün üretiminde standardizasyon eksikliği, bazı güvenlik endişelerini de beraberinde getirmektedir. Özellikle çocuklar ve hamileler gibi hassas gruplar için bu ürünün güvenliği konusunda daha fazla bilimsel çalışma yapılması gereklidir. Ayrıca, yasal düzenlemeler ve kalite standartlarının oluşturulması, bu yeni ürünün güvenilirliğini artıracaktır.
Keçiboynuzu Pekmezinin Geleneksel Üretimi ve Faydaları
Keçiboynuzu pekmezi, yüzyıllardır sofralarda yer bulan geleneksel bir üründür. Katılımcılar, keçiboynuzu meyvesinin genellikle kıraç, dağlık ve susuz bölgelerde yetiştiğini ve Ağustos-Eylül aylarında hasat edildiğini belirtmektedir. Pekmez yapımında genellikle "aşı" cinsi meyveler tercih edilirken, "harap" cinsi meyveler kekremsi bir tat verdiği için daha az kullanılmaktadır.
Geleneksel keçiboynuzu pekmezinin, endüstriyel pekmezlere göre daha sağlıklı ve lezzetli olduğu sıkça vurgulanmaktadır. Bu durum, tüketicilerin doğal ve geleneksel üretim yöntemlerine olan ilgisinin artmakta olduğunu göstermektedir.
Tüketici Bilinci ve Yasal Düzenlemelerin Önemi
Keçiboynuzu özü, besin değeri yüksek ve işlevsel özelliklere sahip bir ürün olarak dikkat çekse de yasal düzenlemelerin eksikliği, bu ürünün güvenilirliğini olumsuz etkileyebilmektedir. Tüketicilerin bu yeni ürün hakkında bilinçli seçimler yapabilmesi için daha fazla bilimsel araştırma yapılması ve yasal düzenlemelerin devreye girmesi gereklidir. Ayrıca, keçiboynuzu pekmezinin geleneksel yöntemlerle üretilmesinin önemi, doğal ve sağlıklı ürünlere olan talebin artmasıyla daha da belirginleşmektedir.
Keçiboynuzu özü ve pekmezi, doğal beslenmeyi tercih eden tüketiciler için değerli birer seçenek olmaya devam ederken, bu ürünlerin özellikleri ve üretim süreçleri hakkında daha fazla bilgi edinmek, hem üreticiler hem de tüketiciler için büyük bir önem taşımaktadır.