Evde Katkısız Reçel Hazırlamanın 4 Altın Kuralı
Günümüzde artık tüm gıdaların yoğun katkılarla hazırlanıyor olması bizi daha sağlıklı ve katkısız ürün arayışlarına sürüklemeye başladı. Ancak katkısız ürünleri bulmak çoğu zaman kolay olmuyor. Sarnıç gibi sağlığa, hijyene ve doğallığa dikkat eden üreticilerin sayısı hem az hem de ürünleri yoğun ilgi gördüğünden hızlıca tükeniyor ve alma şansı kalmıyor. O zaman ne yapmalı?
Elbette kendi reçelimizi kendimiz yapacağız. Tamam reçel yapmak kolay ancak bunu katkısız ve doğal şekilde nasıl yapacağız? Katkısız reçelin içerisine rafine şeker koysak yine de katkısız sayılır mı? Şeker kullanmadan reçel yapmak mümkün mü? Tüm bu soruların cevaplarını ve evde katkısız reçel hazırlamanın 4 altın kuralını gelin birlikte keşfedelim.
Reçel Nasıl Hazırlanır?
Reçel şeftali, kayısı, çilek, elma, ayva, erik, kiraz, vişne, böğürtlen, ahududu, blueberry gibi meyvelerin şekerle pişirilmesiyle elde edilen yoğun kıvamlı bir tatlı, bir kahvaltılık türüdür. Portakal, kumkuat, turunç gibi narenciyelerden de aynı yöntemle reçel yapılmaktadır.
Evde reçel yapımı da oldukça basittir.
Reçel yapılmak istenen meyve yıkanır, kabukları soyulur, istenen büyüklükte doğranır, üzerine şeker eklenir ve biraz bekletilir. Çok bekletilmesine gerek yok, ancak buradaki püf nokta eğer meyve tanelerinin sert, kıyır kıyır olmasını isterseniz daha uzun süre şekerde bekletebilirsiniz.
Daha sonra bu karışım kısık ateşte yavaş yavaş pişirilir. İstenen kıvama gelince ateşten alınıp soğumaya bırakılır.
Soğuduktan sonra kavanoza alıp dolapta muhafaza edebilirsiniz.
Reçelin İçinde Rafine Şeker Varsa Katkısız Sayılır mı?
Reçel yapımında en sık kullanılan tatlandırıcı, halk arasında çay şekeri olarak bilinen rafine şekerdir. Ancak rafine şeker, üretim sürecinde işlenmiş olması ve içerdiği yüksek glikoz-fruktoz yapısı nedeniyle sağlık açısından önerilmez. Bu yüzden rafine şekerle hazırlanan reçeller tam anlamıyla katkısız sayılmaz.
Rafine Şeker Kullanmadan Reçel Yapmak Mümkün Müdür?
Evet elbette. Reçel rafine şeker kullanmadan da yapılabilir. Zaten reçel için tercih edilen meyvelerin çoğu tatlı tada sahiptir. Yine de damak tadınıza göre daha yoğun tatlı tad gelsin istiyorsanız doğal tatlandırıcı kullanabilirsiniz.
Rafine Şeker Yerine Kullanılabilecek Doğal Tatlandırıcılar
Daha sağlıklı beslenmek isteyenler, diyet yapanlar ve özellikle diyabet hastaları için rafine şeker tüketimi sakıncalıdır. Bunun yerine bal, pekmez, hurma özü, akçaağaç şurubu, stevia veya eritritol gibi doğal tatlandırıcılarla reçel yapmak hem daha sağlıklı hem de daha güvenilir bir alternatiftir. Böylece reçelin tadını bozmadan, katkısız ve doğallığından ödün vermeden sofralara sunabilirsiniz.
Bal
Reçele hafif ve aromatik bir tat verir. Kaynatma işlemi bittikten sonra eklenmesi besin değerini korur.
Pekmez
Üzüm, dut veya keçiboynuzu pekmezi kullanarak reçelinize yoğun bir lezzet katabilirsiniz.
Hurma Şurubu
Doğal fruktoz içeriği yüksek olduğu için şeker yerine kullanılabilir. Reçele karamelimsi bir aroma verir.
Akçaağaç Şurubu
Kanada mutfağının vazgeçilmez tatlandırıcısıdır. Akışkan yapısıyla reçelle kolayca karışır, şekerden daha hafif ama derin bir tat bırakır.
Stevia
Stevia, Güney Amerika kökenli Stevia rebaudiana bitkisinin yapraklarından elde edilen, kalorisiz ve bitkisel kökenli doğal bir tatlandırıcıdır. Normal şekere göre yaklaşık 200 kat daha tatlıdır ancak kan şekerini yükseltmez. Bu nedenle özellikle diyabet dostu tariflerde ve diyet ürünlerinde sıkça tercih edilir. Isıya dayanıklı yapısıyla pişirme sırasında da kullanılabilir. Ancak tek başına kullanıldığında hafif bir bitkisel tat bırakabileceği için genellikle eritritol veya doğal aromalarla karıştırılarak daha dengeli bir lezzet elde edilir.
Evde Katkısız Reçel Yapmanın Önemi
- Sağlık: Koruyucu, renklendirici ve yapay tatlandırıcılardan uzak; şeker miktarını kendiniz ayarlayabilirsiniz.
- Doğallık ve Güven: İçeriğini bildiğiniz, tamamen sizin kontrolünüzde olan bir reçel elde edersiniz.
- Ekonomik: Mevsiminde alınan meyvelerle daha hesaplı ve bol miktarda üretim yapabilirsiniz.
- Lezzet ve Gelenek: Meyvenin gerçek aromasını korur, kültürel bir değer taşır ve sofralara özel bir tat katar.
Evde Reçel Hazırlamanın 4 Altın Kuralı
Peki tüketmek istediğiniz reçeli evde kendiniz hazırlamaya karar verdiniz ama güzel ve tam kıvamında bir reçel için hangi püf noktaları uygulayacaksınız? İşte bu rehber sizin için
1. Mevsiminde ve Doğal Malzeme Kullan
İyi bir reçelin temeli seçilen meyvedir. En iyi sonuç için katkısız, yani bulabiliyorsanız ilaçsız, mevsiminde ve doğal üretilmiş meyveleri tercih etmek gerekir. Böylece hem daha yoğun aroma elde edilir hem de reçelin besin değeri korunur.
2. Sabırlı ve Kontrollü Pişirme
Sabırlı pişirme, evet şaka yapmıyoruz. Reçel yaparken dikkat edeceğimiz diğer bir nokta da kesinlikle sabırlı olmaktır. Reçel yapmak aceleye gelmez. Mutlaka kısık ateşte yavaş yavaş pişmeli. Bu şekilde meyvenin rengini korur ve içindeki şekerin karamelize olmasını önlersiniz. Arada bir karıştırarak reçelin dibe tutmasını engellemek de bu sürecin önemli bir parçasıdır. Ancak karıştırırken tahta kaşık kullanmalı ve meyvelerin çok parçalanmaması için hep aynı yönde karıştırmalısınız.
3. Kıvamı Doğru Ayarlamak
Reçel yaparken dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri de kıvamdır. Çok sulu olduğunda reçel kısa sürede bozulur, fazla katı olduğunda ise hem zor sürülür hem de yerken keyif vermez. Bu nedenle kaynama süresi ve tatlandırıcı dengesi özenle takip edilmelidir.
Peki kıvamın doğru olup olmadığını nasıl anlayabilirsiniz?
- Soğuk Tabak Yöntemi: Bir tabağı önceden dondurucuya koyun. Reçelden bir kaşık alıp bu tabağa damlatın. Reçel akışkan şekilde yayılıyorsa pişmeye devam etmelidir. Eğer kenarları hafifçe donuyor ve yüzey kırışıyorsa kıvamı tutmuş demektir.
- Kaşık Yöntemi: Tahta kaşığın ucundan reçeli akıtın. Eğer ince su gibi akıyorsa henüz olmamış demektir. Damla şeklinde düşüyorsa reçel kıvamını bulmuştur.
- Köpük Kontrolü: Pişirme sırasında yüzeyde oluşan köpük azalmaya başladığında reçel kıvamını bulmaya yaklaşmış demektir.
Bu yöntemlerle kıvamı test ederek reçelinizin ne çok sulu ne de çok katı olmasını sağlayabilirsiniz.
4. Temizlik ve Saklama Hijyeni
Pek fark edilmese de reçel yapımında en kritik noktalardan biri temizlik ve saklama hijyenidir. Ne kadar özenle pişirirseniz pişirin, kavanozlar yeterince steril edilmezse reçeliniz kısa sürede küflenebilir. Bu nedenle cam kavanozları kaynar suda birkaç dakika bekletmek, kapakları ayrı ayrı kaynatmak ve reçeli sıcakken doldurup kapağını hemen kapatmak gerekir. Böylece kavanozun içinde vakum oluşur ve bozulma riski en aza iner.
Tüm bunları yaptığınızda hem katkısız hem de güvenle tüketebileceğiniz reçeller elde edersiniz. Ayrıca serin, karanlık ve rutubetsiz bir ortamda saklanan kavanozlar aylarca tazeliğini korur; sofralarınıza her açıldığında aynı lezzeti getirir.
Dondurulmuş Meyvelerle Reçel Yapılır Mı?
Her ne kadar mevsim meyvelerini kullanmak daha önemli olsa da bazen mevsiminde yapmaya fırsatımız olmadığında ya da bir kış vakti canımız ev yapımı reçel çektiğinde dondurulmuş meyveleri kullanarak da reçel yapabiliriz. Ama bunun için dikkat edilmesi gereken noktalar vardır:
Dondurulmuş Meyvelerle Reçel Yaparken Bilmeniz Gerekenler
- Meyvenin yapısı: Dondurulmuş meyveler çözündükten sonra daha yumuşak ve sulu olur. Bu, reçelin kıvamını etkileyebilir. Çoğu zaman daha kısa sürede pişer.
- Kıvam kontrolü: Fazla sulanacağı için şeker oranını ve pişirme süresini buna göre ayarlamak gerekir. Gerekirse limon ile kıvam biraz artırılabilir.
- Tat yoğunluğu: Dondurma işlemi meyvenin tadını öldürmez, ancak taze meyve kadar yoğun bir aroma vermeyebilir. Özellikle çilek, vişne, böğürtlen gibi meyveler dondurulmuş haliyle reçele uygundur.
- Pratiklik: Dondurulmuş meyve kullanmak, mevsim dışında reçel yapmak için güzel bir fırsattır. Özellikle kışın yaz meyvelerini sofraya taşıyabilmek için tercih edilebilir.
- Hijyen: Çözülen meyve bekletilmeden hemen pişirilmelidir, aksi halde bozulma riski artar.
Reçelin Sert Olması İçin Ne Yapılmalı?
Reçelin sert olması derken elbette reçelin içindeki tanelerin sert olmasından bahsediyoruz. Özellikle ayva, incir, kayısı gibi meyvelerin reçelinde daha sert dokulu meyveler istenir. İşte bunun için kullanılacak birkaç yöntem var;
1. Meyveleri Önceden Şekerle Bekletin
Meyveleri doğrayıp üzerine şeker serptikten sonra 6–8 saat (hatta bir gece) buzdolabında bekletin. Bu yöntem, meyvenin suyunu yavaşça salmasını sağlar ve taneler pişerken formunu korur. Ama dikkat: bu şekilde hazırlayacağınız reçel tam anlamıyla katkısız sayılmaz.
2. Kısa Süreli Pişirme Uygulayın
Meyveler uzun süre kaynatılırsa dağılır ve yumuşar. Bunun yerine reçeli birkaç kez kısa süreli kaynatıp aralarda dinlendirme yöntemiyle pişirin. Böylece hem kıvam alır hem de taneler dağılmaz.
3. Kireç Kaymağı (Geleneksel Yöntem)
Özellikle incir, kabak, ayva gibi sert taneli reçellerde kullanılır. Meyveler kireç kaymağına yatırılıp yıkandıktan sonra kaynatılırsa dağılmaz ve sert kalır.
Şekersiz Reçel Bozulur mu?
Evet malesef şekersiz reçel daha çabuk bozulur. Çünkü;
- Şeker sadece tat vermek için kullanılmaz. Aynı zamanda doğal bir koruyucu görevi görür.
- Şeker, reçeldeki su aktivitesini düşürerek mikroorganizmaların çoğalmasını zorlaştırır.
- Şeker kullanılmadığında bu koruyucu etki ortadan kalkar ve reçel daha kısa sürede küflenebilir ya da ekşiyebilir.
Şekersiz Reçelin Dayanıklılığını Artırmak İçin
- Kavanoz sterilizasyonunu mutlaka yapın (kaynar suda kavanozları ve kapakları kaynatmak).
- Reçeli sıcakken kavanoza doldurup vakumlama yapın.
- Buzdolabında saklayın ve açıldıktan sonra en fazla 1–2 hafta içinde tüketin.
- Dayanıklılığı artırmak için limon suyu, doğal pektin, hatta bazen chia tohumu gibi doğal malzemeler eklenebilir.
Şekersiz Turunç Kabuğu Reçeli Tarifi
Malzemeler
- 1 kg turunç kabuğu
- 300 ml bal veya 250 ml hurma özü (tatlandırıcı olarak, pişirme sonunda eklenecek)
- 1 tatlı kaşığı limon suyu
- 2 litre su
Hazırlık Aşaması
- Kabuğu Hazırlama: Turuncun kabuklarını soyup istediğiniz büyüklükte şeritler halinde kesin.
- Acılığını Giderme: Kabuğu acılığını bırakması için 2 gün boyunca bol suda bekletin. Bu sürede suyunu günde 2–3 kez değiştirin.
- Haşlama: Bekletilen kabukları süzüp kaynar suya atın. 5 dakika haşlayıp süzün. Bu işlemi 2–3 kez tekrarlayın. Böylece kabuğun sertliği azalır ama dağılmaz.
Reçelin Yapılışı
- Pişirme: Hazırladığınız kabukları tencereye alın, üzerini örtecek kadar su ekleyin. Kısık ateşte yaklaşık 30–35 dakika pişirin. Kabuklar yumuşayıp şeffaflaşmaya başladığında ocaktan alın.
- Tatlandırma: Ocağı kapattıktan sonra reçel biraz ılık hale gelince balı veya hurma özünü ekleyin ve güzelce karıştırın. (Bal kaynarken eklenirse besin değerini kaybeder.)
- Limon Suyu: Son aşamada limon suyunu da ilave edin; bu hem reçelin rengini korur hem de bozulmasını geciktirir.
- Kavanozlama: Sıcakken steril cam kavanozlara doldurun, kapağını sıkıca kapatın ve ters çevirerek vakumlayın.
Püf Noktaları
- Bal yerine pekmez de kullanılabilir, ama tadı biraz daha yoğun olur.
- Raf ömrü şekerli reçel kadar uzun değildir; bu yüzden küçük kavanozlarda yapıp buzdolabında saklayın.
- Açılan kavanozu 1–2 hafta içinde tüketmeye özen gösterin.
Sağlıklı yaşamı mutfağınızdan başlatmak ister misiniz? Katkısız tarifler, doğal beslenme önerileri ve sofranıza ilham verecek içerikler için Sağlık rehberimizi ziyaret edebilirsiniz.
İlginizi Çekebilecek Diğer Blog Yazılarımız